تحقیق اضطراب امتحان و عزت نفس با عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر

مقدمه

معمولا همه ما قبل از امتحانات یا سایر رویدادهای مهم زندگی تا حدی دچار نگرانی یا تنش می شویم. نگرانی اندک در عمل می تواند به ارتقای سطح انگیزه ما کمک کند. معهذا نگرانی زیاد از حد ممکن است مشکل ساز شود به ویژه اگر در توانایی ما برای آمادگی و عملکرد در امتحانات اثر منفی بگذارد (عربگل،1387).

درجاتی از اضطراب امتحان در 30-20 درصد کودکان و نوجوانان دانش‌آموز دیده می‌شود. این موضوع در دختران شایع‌تر از پسران است.در تعریف اضطراب امتحان در ابتدا باید اضطراب طبیعی را از اضطراب غیرطبیعی و بیمارگونه افتراق داد.آنچه مسلم است درجاتی از اضطراب و استرس می‌تواند مثبت باشد و احساس تهییج و به دست آوردن یک فرصت را به فرد دست دهد. مثل استرسی که باعث می‌شود یک ورزشکار در موقعیت مسابقه بهتر از تمرین عمل کند، یا فردی در شغل جدید خود با انرژی و عملکرد بهتری کار کند.و یا یک دانش‌آموز در زمان امتحان دچار تهییج و اضطرابی می‌شود که تمرکز او را روی مطالعه افزایش داده و باعث می‌شود برنامه خود را منظم‌تر نماید و زمان خود را مدیریت بیشتری کند، در نهایت این اضطراب منجر به افزایش عملکرد فرد می‌شود. پس درجاتی از اضطراب لازم بوده و باعث بهبودی عملکرد ما می‌شود. این نوع اضطراب را تکلیف محور می‌گوییم. ولی زمانی که استرس و اضطراب منفی می‌شود، ما احساس می‌کنیم اوضاع از کنترل ما خارج است، تحت فشار هستیم و تمرکز خود را از دست داده‌ایم. اضطراب فوق منجر به ارزیابی شناختی منفی، عدم تمرکز حواس، واکنش‌های فیزیولوژیک نامطلوب و افت عملکرد شخص می‌گردد (عربگل،1387).

عزت نفس برای رواشناسان، مهمترین موضوع از جنبه های فردی، اجتماعی و روان شناختی است. بررسیها نشان می دهد بسیاری از مشکلات انسان امروزی از عدم عزت نفس و یا به عبارتی دیگر از پنداره نادرست و ناچیز شماری خود، ناشی می شود. چنین اندیشه ای ممکن است از طریق خانواده یا محیط و مهمتر از همه از تصورات شخص نسبت به خود پدید آید. چه بسیار هوشمندانی که غافلانه از خویشتن خویش بی خبرند و به کنه وجود خود ارج نمی نهند و در پی آنند که دیگران آنها را به منزلگاه رفعت و منزلت سوق دهند. مصیبت این شایسته گان آن است که وجودشان را با خداست و تصورات دیگران را داوری می کنند و به توانایی و کارآمدیهای واقعی شان بی توجه اند(محمدی،1385).

بیان مسأله

اضطراب امتحان اضطراب یکی از شایع‌ترین حالات روحی است که تقریباً در همه‌ی انسان‌ها در طول زندگی و به درجات مختلف بروز می‌کند. اضطراب امتحان نیز معمولاً با نزدیک شدن امتحانات در فرد نمایان می‌شود، به طوری که هر کسی در طول زندگی خود حداقل یک بار این احساس را تجربه کرده است. انسان دوست دارد هنگام ارزیابی و نقادی رفتارهایش بوسیله ی دیگران حداکثر امتیاز ممکن را کسب نماید. به همین دلیل هر زمان که در موقعیت امتحان یا آزمونی قرار می‌گیرد دچار اضطراب می‌شود،هر چند موضوع امتحان را بارها و بارها تمرین کرده باشد(انجمن مدرسن تهران ،1388).

 دانش‌آموزی که درسش را خوانده و یا فردی که برای استخدام باید در مصاحبه شرکت کند، گر چه می‌داند از او سوالات معمولی پرسیده خواهد شد اما با نزدیک‌تر شدن زمان امتحان مضطرب‌تر می‌شود. وجود اندکی اضطراب در انسان هم طبیعی و هم لازم است، ولی اگر از حد بگذرد برای او مشکل‌ساز خواهد بود؛ به طوری که با داشتن اطلاعات و مهارت کافی قادر نخواهد بود امتیاز لازم را کسب کند(انجمن مدرسن تهران ،1388).

 اضطراب امتحان نوعی خود مشغولی ذهنی است که با خود پنداره ی ضعیف و تردید فرد درباره‌ی توانایی‌های خود مشخص می‌شود و غالباً با شناخت منفی، عدم تمرکز حواس، واکنش‌های جسمانی نامطلوب و افت تحصیلی همراه است(انجمن مدرسن تهران ،1388).

عزت نفس یک احساس عاطفی و عشق و محبتی است که شخصی بر اساس ارزش و اهمیتی که برای خود قائل است نسبت به خود احساس می کند این احساس ظریف و دقیق معمولاً از دوران کودکی آغاز می شود و تحت تأثیر تربیت و فرهنگ و جامعه تقویت می شود و پس از گذشت سالها به یک احساس قوی و محکم مبدل می شود که تغییر آن بسیار دشوار خواهد بود این احساس به ما توانایی می دهد که علیرغم اشتباهات و شکستهایمان با اهمیت و با ارزش داشته و مورد قبول و تأئید قرار دهیم و با این قبول و تائید تشخیص دهیم که شخصاً قدرت داشته و می توانیم مسؤولیت اداره زندگی خود را به دست بگیریم کوپر اسمیت در تعریفی از همیت عزت نفس چنین بیان می کند که افراد برخوردار از عزت نفس بالا، افرادی هستند که با احساس اعتماد به نفس و بهره گیری از استعداد و خلاقیت خود به ابراز وجود می پردازندو به راحتی تحت تأثیر عوامل محیطی قرار نمی گیرند اعتماد به نفس یا عزت نفس تفاوت داشته و به عنوان یکی از پایه های عزت نفس به شمار می رود به صورتی که شاید بتوان بیان کرد که عزت نفس حد بسیار بالای اعتماد به نفس است.

فهرست مطالب

عنوان     صفحه

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه     2

بیان مسأله            3

ضرورت اهمیت تحقیق        6

اهداف پژوهش:      8

هدف کلی :           8

اهداف جزئی         8

فرضیه های پژوهش:           8

تعریف نظری       9

عزت نفس            9

اضطراب امتحان    10

تعاریف عملیاتی     10

فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق

پیشینه پژوهش       12

مقدمه     13

عزت نفس            14

تعاریف عزت نفس  15

نظریاتی در مورد عزت نفس  17

عزت نفس از دیدگاه اسلام     17

ب:عزت نفس اجتماعی         18

واکنش و ارزیابی دیگران      19

ادراک خویشتن      20

مقایسه اجتماعی     21

شیوه های افزایش عزت نفس  23

مراحل رهایی ازاحساس عزت نفس پایین           27

روش های تربیتی موثر بر عزت نفس   34

عزت نفس و كودكان            36

روش های ایجاد كرامت در كودكان:     37

خودپنداره و عزت نفس         39

اضطراب امتحان    42

انواع اضطراب امتحان         43

ب) اضطراب ناتوان کننده     44

نشانه‌های اضطراب ناتوان‌کننده           44

اضطراب امتحان دو بعد دارد 45

علل اضطراب امتحان چیست 46

مقابله با اضطراب امتحان     48

مقابله با اضطراب  48

آمادگی برای امتحان            49

تغییر نگرش         49

عملکرد خوب در روز امتحان 51

راهبردهای پایه حین امتحان   52

کنترل اضطراب در حین امتحان         54

پس از امتحان        55

زمینه های پژوهش تحقیق     56

الف: تحقیقات خارجی          56

تحقیقات داخلی       58

فصل سوم: روش تحقیق

روش پژوهش        73

روش پژوهش        74

جامعه آماری         74

نمونه های آماری و روش نمونه گیری  74

روش جمع آوری اطلاعات    75

ابزار های پژوهش  75

روش تجزیه و تحلیل داده ها:  78

فصل چهارم :تجزیه و تحلیل داده ها 

بخش اول آمار توصیفی        80

بخش دوم آمار استنباطی       86

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

بحث و نتیجه گیری 90

بحث و نتیجه گیری 91

محدودیت های پژوهش         92

پیشنهادات            93

منابع:     94