گزارش کارآموزی آسفالت-فورفورال درشركت نفت ایرانول،پالایشگاه روغن سازی تهران

گزارش کارآموزی آسفالت-فورفورال درشركت نفت ایرانول،پالایشگاه روغن سازی تهران در 39 صفحه ورد قابل ویرایش 

خوراك این بخش به نام            از برج تقطیر پالایشگاه تهران به مقدار  5000 شبكه در روز تامین می شود. این بخش وظیفه جداسازی  آسفالت خشك از روغن DAO(Deasphalted oil) را كه روغنی با ویسكوزیته بالا و بسیار گران قیمت است دارد. آسفالت خشك نیز كه بسیار با ارزش و گران قیمت است نهایتاً به صورت جامد وارد بازار می شود. به صورت كلی عملكرد واحد PDA به دو مرحله تقسیم می‌شود: در مرحله اول با حضور حلال مربوطه (پروپان) آسفالت و روغن جدا می ‌شوند مرحله بعد كه بخش اعظم این بخش را تشكیل می‌دهد شامل بازیافت حلال پروپان از روغن و آسفالت است.

خوراك توسط پمپ چرخدنده‌ای 5001 gear pump از مخزن  V-5002 (vessel) یا در حالت خاص مستقیماً از زیر برج  تقطیر درخلا به مخزن یكنواخت كننده V-lll5 وارد می شود. وظیفه این مخزن علاوه بر یكنواخت سازی جریان و جلوگیری ازتلاطم بیش از حد این است كه به ما این امكان را می‌دهد تا اولاً از بكارگیری یك پمپ قوی به جای P-5001  جلوگیری شود و ثانیاً از قرارگرفتن به صورت سری جلوگیری شود. در این مخزن یك كنترل كننده سطح Level indicator) controllev ( LIC- 1101  قرار دارد وقتی ارتفاع به مقدار لازم رسید دریچه خروجی را باز می كند همچنین در این Vessel دو شاخه عبوری Steam  وجود دارد كه روغن در مجاورت لوله‌های بخار مافوق گرم تا  95 درجه گرم می‌شود. تا حركت آن درمسیر راحتتر انجام شود خوراك خروجی از V-1115 توسط پمپ lll2 كه آن نیز یك gear pump است به مبدل آب گرم E- ll01 Exchanger می رود قبل از رسیدن خوراك به مبدل جریان توسط یك شیر كنترل  تنظیم می شود (FRC 1101) اگر جریان ورودی به پمپ كاهش یابد شیر كنترل باز شده مقداری از جریان خروجی پمپ به قبل از پمپ  باز می‌گردد از آنجا كه این پمپها برای مواد با ویسكوزیته بالا طراحی شده اند و یكطرفه می‌باشند باید دقت كرد كه حتماً خروجی پمپ باز باشد. همچنین خود پمپ توسط بخار 60 پوندی گرم می شود تا از ماسیدگی روغن كه  در این لحظه دارای واكس- آسفالت و مواد آروماتیك است و به راحتی ماسیده می‌شود جلوگیری كند. فشار در این پمپ تا حدود (160-180) پوند بالا می‌رود. دلیل گرم كردن اولیه ما اولاً هوازدایی و ثانیاً راحتتر شدن كار پمپ بود. سپس از E-ll01 شروع بر سردكردن خوراك می‌كنیم ابتدا در E-ll01 به وسیله آب گرم 60^o دمای آن را تقریباً تا 75 درجه پایین می‌آوریم. علت استفاده از آب گرم این است كه سردكردن ناگهانی روغن باعث بوجود آمدن واكس جامد و همچنین ماسیدگی آسفالت و روغن درمبدل می‌شود در نتیجه باید به آرامی خوراك را سرد كنیم.

از طرفی چنانچه درمبدل E-ll01 آن را خنك نكنیم به محض ورد پروپان در دمای بالا آسفالت جدا شده به مسیر می‌چسبد و باعث مسدود شدن آن می شود.

پس از عبور خوراك از E-ll01 به مقصود پایین آمدن ویسكوزیته و راحتی كار جداسازی یك شاخه پرویان به نسبت یك به یك به خوراك می‌زنیم از آنجا كه دما برای ورود به مخزن جدا ساز V-ll01  (extractor) هنوز بالا است نخست آن را وارد مبدل كرده و سپس وارد extractor می‌كنیم. extractor دارای 26 سینی بصورت ناوادانی می‌باشد و شماره سینی‌ها از بالا به پایین است خوراك به سینی 9 و 13 و پروپان به سینی 21 و 26 كه در انتها قرار دارد وارد می ‌شوند حلال پروپان ثانویه ورودی به extractor كه وارد سینی های 24 و 26 می شود حلال با نسبت یك به خوراك است. حلال بخار شده به سمت بالا و خوراك به سمت پایین حركت می‌كنند حلال ذرات روغن را در خود حل كرده به بالا می برد، آسفالت جدا شده از روغن كه در پروپان كم تر می‌شود و سنگین است به پایین اكستراكتور آمده از آنجا خارج می‌ شود. روغن خروجی نیز از بالا خارج می‌شود %70 حلال ما از بالا با روغن و %30 حلال همراه آسفالت از پایین خارج می‌شود.

در داخل extractor4 مسیر 3 شاخه‌ای بخار مافوق گرم كنترل دمای بالا و پایین extractor وجود دارد تا شیب حرارتی موجود در این وسل (Vessel)  را حفظ كند دمای بالای extractor تقریباً 70^oC  دمای پایین آن تقریباً  است علت اصلی جدا شدن روغن از آسفالت همین شیب حرارتی و استفاده از دمای جوش محلول پروپان و روغن است.

همچنین در بالای (اكستراكتور) شیر اطمینان قرار  دارد كه چنانچه فشار از 32 باربالاتر رود شیر اطمینان باز می شود تا فشار كاهش یابد هدف ما نگه داشتن فشار در حدود تقریباً 30 بار است.

عمل بازیافت حلال بوسیله گرم كردن محلول و سپس پایین آوردن فشار جزئی  بخار با  استفاده بخار آب و پایین آوردن فشار سیستم انجام می‌گیرد.

جدا سازی پروپان از آسفالت

آسفالت همراه پروپان از پایین  (V-1101)  extractor tower بوسیله پمپ P1111 بعد از عبور از شیر كنترل FRC- ll03 كه مقدار جریان مایع خروجی از ته اكستركتور را كنترل می‌كند وارد كوره 1101 می شود. وظیفه control valve قرار گرفته در انتهای اكستراكتور (FRC-1103) این است كه level آسفالت ته extractor را كنترل كند. و چنانچه جریان كم شود ازبعد از پمپ P-llll مقداری جریان را به پایین extractor برگرداند دمای آسفالت و پروپان در كوره به ^o260 می‌رسد در پمپ p-llll فشار تا 200 GPM بالا رفته بود. در كوره یك TC (كنترل كننده‌ دما) وجود دارد كه چنانچه دما پایین بیاید فرمان می دهد كه گاز بیشتری وارد كوره برای سوختن شود آسفالت در دیواره كوره جریان پیدا كرده و در تماس مستقیم با شعله در جریان نیست آسفالت بعد از خروج وارد و V-1107 با نام               می‌شود . در گذشته ماده‌ای به نام آنتی فوم به مسیر بعد از كوره اضافه می شده كه پف و موم آسفالت را بگیرد اما از آنجا كه ما امروزه نمی‌توانیم این ماده را در كشور تولید كنیم لذا آسفالت از كناره V-ll07 به درون آن سرازیر می شود و در اینجا فوم آن گرفته شده و گازها از بالای فلش درام و آسفالت همراه با مقداری حلال از پایین آن خارج می شوند.

طریقه شستن فیلتر:

ابتدا مبدل حرارتی را با باز كردن خطSteam  و خط Solvent وارد سرویس می‌كنیم در این تبادل solvent تا دمای 60-80 درجه گرم می شود به ترتیب ابتدا solvent سرد برگشتی و feed و نیز كمپرسور و black Valve را می بندیم و شیر ورودی Solvent داغ به فیلتر را در حد یك دقیقه باز می‌‌كنیم سپس solvent گرم را بسته ابتدا كمپرسور و black Value  را باز می‌كنیم بعد solvent سرد و feed را. در این كار solvent گرم وظیفه شستن تمام مواد باقیمانده را انجام می‌دهد در این حالت در درون فیلتر تغییردمایی از تا الی  داریم كه نشانگر مقاومت بالای سیستم در برابر تغییر دمای ناگهانی است در این میان یكی از پمپهای مربوط به موم را خاموش می‌كنیم تا آزاد نكند و فشار موم را داشته باشیم. سپس مواد شوینده را كه در تانكی دخیره شده‌‌اند به كمك دو پمپ به سیر feed بر می‌گردانیم تعداد دفعات شستشوی فیلتر بستگی به نوع feed ما دارد مثلاً برای DAO در یك روز 5-4 بار هر فیلتر شستشو می شود و برای روغن 10 شاید حتی یكبار هم نشود زمان شستشو از اتاق كنترل با توجه به فشار value black و ورودی موم به پمپ مشخص می‌ شود.

برای DAO ما از پمپ 1326 استفاده نمی‌كنیم از پمپ 1319 استفاده می كنیم و حلال ثانویه نیز نمی‌زنیم.

توضیحی بر مسیر solvent:

گاز حلال كه از مسیر خارج شده و به صورت Dry در آمده  در مخزنDry قرار داشته و دمایی بین 45-50 درجه دارد در نتیجه برای استفاده مجدد باید دمای آن را تا 20 درجه پایین آوریم. سپس آن را وارد دو چیلر پروپان كرده در چیلر اول تا +4 و در چیلر دوم تا –17 سرد می‌كنیم این چیلرها به صورت مبدل تیوب و tube & Shell   است و در آن پروپان فیلتر شده روغن و آب احتمالی موجود در آن گرفته می شود حلال خالص به عنوان FR 76,80 وارد پایین فیلترها می شود در صورتیكه reciever از سرویس خارج باشد، یا سطح آن پایین باشد. به  عنوان حلال ثانویه تزریق می‌شود.

توضیحی برمسیر gasblanket

از آنجا  كه وجود اكسیژن و برخورد آن با حلال می‌تواند باعث آتش سوزی شود نباید در طول مسیر این دو با هم در ارتباط باشند لذا ما در مسیر از گاز طبیعی كه اكسیژن آن را سوزانده‌ایم استفاده می‌كنیم. بدین ترتیب كه ابتدا دركوره 1303  گاز طبیعی را سوزانده وارد یك مخزن جنبی می‌كنیم و در آنجا ذخیره سازی می‌شود. از آنجا این گاز در سر تا سر شبكه توزیع می شود در فیلترها، مخازن و … برای جلوگیری از ورود  هوا باید فشار این گاز از فشار هوا بیشتر باشد بدین منظور در انتهای مسیر آن راوارد كمپرسور دو مرحله ای 1306 می‌كنیم و نهایتاً پس از عبور از صافی مجدداً به مسیر برمی‌گردانیم.

فهرست

عنوان ................................................................................................................... صفحه

واحد آسفالت گیری (PDA)................................................................................... 1

واحد فورفورال .................................................................................................... 12

واحد موم گیری (M.E.K)...................................................................................... 20

واحد هیدروژن زدایی (H.F.U)................................................................................. 31