مقاله مناطق مرطوب ، نیمه مرطوب و بیابانی

مقدمه:

در جهان امروزی که کشورهای پیشرفته صنعتی به مدد برنامه ریزی دقیق و با بهره گیری از مدرنترین روشهای علمی و تکنیکی و تغییراتی که در ماهیت قدرتها و ستیزه های رقابتی بوجود آورده اند به شگرد تازه ای جهت سیطره کامل به جهان سوم و کشورهای عقب مانده دست یافته اند و با در اختیار داشتن 85 درصد ثروت و درآمد جهان علاوه بر دسترسی به تکنولوزی مدرن در تولید مواد غذایی و محصولات استراتزیک سهم عمده ای از تولیدات جهانی را به خود اختصاص داده اند.

اهمیت سرمایه گذاری و رسیدن به خودکفایی دربخش کشاورزی هم از نظر ایجاد امنیت غدایی برای مردم با در نظر گرفتن رشد فزاینده جمعیت و هم از نظر کاهش وابستگی به قدرتهای بزرگ و کسب استقلال کامل سیاسی و اقتصادی و خروج ارز قابل توجهی که میتواند در سرمایه گذاریهای زیر بنایی و صنعتی باعث توسعه و رشد اقتصادی شود ، بیش از پیش نمایانگر میگردد.
خوشبختانه بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی با بذل توجه مسئولین محترم نظام جمهوری اسلامی به بخش کشاورزی و گنجاندن برنامه های موفقی مانند طرح محوری گندم و غیره در قالب طرح پنجساله ، اهمیت نقش برنامه ریزی صحیح در توسعه و شکوفایی استعدادهای کشاورزی را بر همگان روشن نمود.

طلیعه استان شدن اردبیل و تشکیل سازمان جهاد کشاورزی استان نقطه عطفی در تاریخ این منطقه باستانی خواهد بود که یقینا این اقدام تاریخی و بذل عنایت دولت محترم در شکوفایی هر چه بیشتر کشاورزی و صنعت این خطه زرخیز تاثیر بسزایی خواهد داشت .

 استان اردبیل در یک نگاه :

استان اردبیل با وسعتی برابر با  17952 کیلومتر مربع بین مختصات 37 درجه و 4 دقیقه تا 39 درجه و 42 دقیقه عرض شمالی و 47 درجه و 2 دقیقه تا 48 درجه و 55 دقیقه طول شرقی در شمال غرب کشور جمهوری اسلامی واقع شده است .

این استان از شمال با جمهوری آذربایجان ، از شرق با استان گیلان ، از غرب با استان آذربایجان شرقی و از جنوب با استان زنجان همجوار میباشد.

بر مبنای آمارگیری سال 1375 جمعیت استان برابر 1168011 نفرمیباشد که 48.66 درصد آنرا جمعیت شهری و 51.34 درصد آنرا جمعیت روستایی تشکیل میدهد . تراکم جمعیتی در استان برابر 65 نفر در هر کیلومتر مربع است .

استان اردبیل با داشتن دهها جاذبه طبیعی و تاریخی یکی از قطبهای عمده سیاحتی کشور محسوب میشود تفرجگاه سرسبز گردنه حیران ، دامنه های کوه پوشیده از برف سبلان ، آبگرمهای معدنی ، دریاچه ها و تالابهای طبیعی ، آب و هوای مطبوع و دهها بنای ارزشمند تاریخی از جمله جاذبه های سیاحتی استان اردبیل بشمار میروند.

شهر سیاحتی سرعین در 30 کیلومتری اردبیل با داشتن 8 چشمه آبگرم معدنی به تنهایی یکی از مراکز مهم استخرهای آبگرم طبیعی در کشور محسوب میشود . علاوه بر این آبگرمهای قوتورسویی ، شابیل، بوشلی سویی ، قینرجه و چندین آبگرم دیگر در سطح استان از جمله 22 آب معدنی مهم استان محسوب میشوند .

....

اطلاعات اولیه

تمامی اکوسیستمهای کره زمین روی هم زیست کره را تشکیل می‌دهند و بخش فیزیکی این بزرگترین واحد اکولوژیک ، محیط زیست کره زمین است. این بخش فیزیکی خود از سه قسمت به هم پیوسته تشکیل شده است: قسمت آب یا آب کره ، قسمت خشکی یا سنگ کره و قسمت گازی یا هوا کره. از آنجا که تعداد اندکی از گونه‌ها می‌توانند بطور همیشگی در هوا بمانند، دو دسته زیستگاهها را زیستگاههای آبی و زیستگاههای خشکی تشکیل می‌دهند. این دو زیستگاه از استوا تا قطب و از چند هزار متر زیر سطح اقیانوس تا چند هزار متر بالای آن ادامه دارد.

محیطهای آبی به دو بخش اکوسیستم آب شیرین و اکوسیستم دریایی تقسیم می‌شوند. اکوسیستم‌های خشکی عموما بر پایه نوع و رستنی غالب در منطقه ، یعنی علف ، بوته و درخت از هم متمایز می‌شوند. اکوسیستمهای اصلی خشکی ، "بیوم" نامیده می‌شوند. تمامی اکوسیستم‌ها چه خشکی و چه آبی از اجتماعات زیستی ، تشکیل شده اند که در مراحل گوناگونی از رشد قرار دارند و هر یک فرایندی کم و بیش منظم را به سوی یک مرحله نهایی خود دوام که اوج اجتماع زیستی (Climax Community) است، می‌پیمایند. مراحل این گونه رشد پیشرونده ، توالی اکولوژیک (ecoligical succession) را شکل می‌دهد. توالی اکولوژیک در خشکیها تا حد زیادی زیر تاثیر اقلیم است.

مشخصات بیابان از نظر آب و هوا

بیابانها ، بیومهای خشکی هستند که بارندگی سالانه آنها از 250 میلیمتر کمتر است. بسیاری از بیابانها در مجاورت رشته کوههایی قرار دارند که هوا را روبه بالا می‌راند و در آنجا ، هوای سردتر ، بخار آب را سرد کرده و باران ایجاد می‌شود. سپس هوا رطوبت از دست داده به سوی منطقه مجاور حرکت کند و اقلیم بیابانها را بوجود می‌آْورد. مثلا توده‌های هوا که از اقیانوس اطلس به سواحل غربی ایالات متحده می‌رسد، غالبا مقدار زیادی بخار آب در خود دارد. همچنان که این توده هوا از رشته کوه "سیراکازاکاد" بالا می‌رود. بیشتر رطوبت آن به صورت باران فرو می‌ریزد.

بسیاری از مناطق غربی این رشته کوهها سالانه 200-150 میلی‌متر ، باران دریافت می‌کنند، اما مناطق بیابانی از شرق این دو رشته کوه گسترش می‌یابد و بیشتر ایالات ایداهو ویتا را در برمی‌گیرد. گاهی هوای مرطوب بطور غیر معمول به این مناطق خشک می‌رسد، اما معمولا این هوا فقط می‌تواند رگباری ایجاد کند. نظیر همین وضعیت را رشته کوههای البرز در قسمت شمال ایران بوجود آورده‌اند، که در نتیجه گیلان و مازندران مرطوب و بخش جنوبی البرز خشک مانده است.

جانوران و سازگاری آنها به خشکی

موجودات زنده بیابانی سازگاری زیادی نسبت به کمبود آب ، نشان می‌دهند. مثلا بسیاری از جانوران تنها در شبها به جستجوی غذا می‌روند و روزها را در سوراخهای زیرزمینی دور از نور مستقیم خورشید به استراحت می‌پردازند. روده و کلیه بسیاری حیوانات بیابانی مقدار زیادی آب را دوباره جذب می‌کند و در نتیجه مدفوع آنها کاملا بدون آب دفع می‌شود. جانوری مانند موش ، کانگورو که جونده‌ای در بیابانهای غربی ایالات متحده است. می‌تواند بطور نامعین بدون عرضه آشکار آب ، زندگی کند. توان جذب و نگهداری آب این جانور به حدی بالاست که می‌توانند آب مورد نیاز خود را از دانه‌هایی که غذای اصلیش را تشکیل می‌دهند، دریافت کند. گربه وحشی ، جانداری است که ویژه بسیاری از بیابانهاست.

گیاهان و سازگاری آنها به خشکی

سازگاری به خشکی در بین گیاهان بیابانی هم دیده می‌شود....

...