مبانی نظری و پیشینه جهت گیری هدف پیشرفت

فهرست مطالب

چارچوب نظری جهت گیری هدف پیشرفت

الف: مفاهیم و تنوع جهت گیری های هدف

ب: مدل نیکولز(1984)

ت: مدل میس و همکاران (1988)

ث: مدل دوک (1999)

جدول مدل جهت گیری هدف دوک (1999، به نقل از پنتریچ و شانک ،2002)

ج: مدل اسکالویک (1997)

چ: مدل الیوت و همکاران (الیوت و چرچ،1997، الیوت و مک گریگور،2001)

شکل چارچوب هدفی پیشرفت2×2

ح: مدل مارش و همکاران (2000)

خ: روند تحول مدل های جهت گیری هدف

جدول دو نوع جهت گیری هدف و شکل های گرایش و گریز این اهداف (گرفته شده از پنتریچ و شانک،2002)

د: جهت گیری یادگیری

ذ: جهت گیری عملکردی

1- جهت گیری عملکرد گرایشی

2: جهت گیری عملکرد گریزی

ر: بلاتکلیفی در جهت گیری هدف

پیشینه پژوهش:

الف: کمال گرایی و جهت گیری هدف

منابع فارسی

منابع لاتین

*******************

چارچوب نظری جهت گیری هدف پیشرفت

بیش از دو دهه است که اکثر کارهای نظری و تجربی جهت گیری های انگیزشی بر انگیزش پیشرفت تمرکز یافته است. پیشینه پژوهش بر روی انگیزش پیشرفت در سال های اخیر به سمت چارچوب مفهومی گسترده تری برای سازماندهی مولفه های شناختی و عاطفی انگیزش جهت یافته است. تئوری جهت گیری هدفاز جمله نظریه های انگیزش پیشرفت و اهداف پیشرفتآمده است یا جهت گیری های دو بخشیهستند و یا بصورت سه بخشیمطرح شده است. خاستگاه جهت گیری های انگیزشی به میزان زیادی برخاسته از کارهای دینر و دوک، ایمز و آرچر، نیکولز، دودا و نیکولز، ایمز، تورکیدسن و نیکولز، دوک و لگت و همچنین روبرتز، تریشر و کاواسانیو و مارش است.

مفاهیم و تنوع جهت گیری های هدف

تئوری ها و مدل های متعددی در بحث از جهت گیری هدف مطرح شده است. اما هسته مفهومی همه آنها این است که چه قصد و نیتی برای فعالیت و رفتارهای مرتبط با پیشرفت وجود دارد. مفهوم جهت گیری هدف را باید از مفاهیمی مانند هدف گذاری و رویکرد هدف- محتوی تفکیک نمود. تئوری های هدف گذاری مانند تئوری لوکی و لاتم بر دستیابی به اهداف خاص و نهایی مانند حل ده مساله بصورت صحیح تاکید دارد. لیکن تئوری جهت گیری هدف این بحث را مطرح می سازد که چرا فرد می خواهد ده مساله را صحیح حل نماید و چگونه به حل این مسایل مبادرت می ورزد. تفاوت این دو با رویکرد هدف- محتوی مانند تئوری فورد در این است که رویکرد هدف-محتوی تاکید بر اهدافی دارد که منجر به هدایت رفتار می شود. در حالی که جهت گیری هدف بر مقصد و نیت برای پیشرفت در تکالیف تاکید دارد.

بلاتکلیفی در جهت گیری هدف

سازه سوم در پیشینه مدل های جهت گیری هدف کمتر مورد توجه بوده است. این سازه که از ان با عنوان بلاتکلیفی در جهت گیری هدف نام برده می شود در سه مطالعه مقدماتی این پژوهش در دانش اموزان و دانشجویان بخوبی قابل تشخیص بوده است شواهد تجربی حاصل از این مطالعات وجود این سازه را مورد تایید قرار داده است.بلاتکلیفی در جهت گیری هدف به شک و تردید نسبت به ارزش فعالیت و تکلیف در فراگیران تعریف می شود. محوریت این جهت گیری تردید نسبت به این موضوع است که آیا یادگیری تکلیف منجر به دستیابی به شایستگی درونی و یا بیرونی خواهد شد . توجه به ابعادی از این سازه در کارهای سلیگمن، ورمونت (1992، 1996، 1998)، پرینس و همکاران مشاهده می شود. این سازه با سازه بی انگیزشی در مدل ریان و دی سی نزدیکی دارد. ریان و دی سی بی انگیزشی را حالت فقدان خواست برای فعالیت تعریف می کنند. از نظر این پژوهشگران هنگام بی انگیزشی رفتار فرد فاقد دلایل شخصی است. بی انگیزشی ناشی ازارزش نداشتن فعالیت و عدم احساس شایستگی در انجام آن است و بلاتکلیفی در جهت گیری هدف تردید نسبت به ارزش فعالیت و شک در کسب شایستگی با انجام آن فعالیت است.

پیشینه پژوهش جهت گیری هدف پیشرفت

در رابطه با متغیرهای مورد بررسی تاکنون پژوهش های زیادی انجام نشده و اغلب پژوهش های موجود به ارتباط بین کمال گرایی و جهت گیری هدف پرداخته اند که از این دست پژوهش ها می توان به پژوهش های هاشمی و لطیفیان، نیومیستر، نیومیستر و فینچ ،بابلیان، پوربهرام، رحمانی اشاره نمود، اما در مورد ارتباطات موجود بین دو متغیر مسئولیت پذیری و جهت گیری هدف پژوهشی یافت نشد و اغلب پژوهش های به روابط موجود بین هویت، موفقیت تحصیلی و پیشرفت تحصیلی با جهت گیری هدف پرداخته بودند که در زیر به آن ها اشاره می شود.

کمال گرایی و جهت گیری هدف

در پژوهشی که هاشمی و لطیفیان با هدف بررسی رابطه بین کمال گرایی و جهت گزینی هدف در میان دانش آموزان پیش دانشگاهی دولتی ( با گرایش های علوم تجربی و ریاضی ) انجام دادند. نتایج نشان داد که کمال گرایان خود مدار در مقایسه با کمال گرایان جامعه گرا در انتخاب اهداف خود برای پیشرفت به سردرگمی و شک و تردید بیشتری دچار هستند. کمال گرایی خود مدار با جهت گزینی های یادگیری و گرایشی رابطه منفی دارد و این جهت گزینی ها را به صورت منفی پیش بینی می کند. کمال گرایی جامعه مدار نیز با اهداف گرایشی و اجتنابی رابطه منفی دارد و این جهت گزینی ها را به صورت منفی پیش بینی می کند.

...