پروژه حریق در ساختمان

پروژه حریق در ساختمان

بخشهایی از متن:

1- ایمنی از حریق در ساختمان

1-1.   كلیات

ایمنی از حریق در ساختمان به كمك تحقیق، طراحی و مدیریت می گردد. دامنه مطالعاتی آن بسیار وسیع و شامل علوم مختلف و رشته های گوناگون است. علاوه بر علوم فنی و تجربی در صنعت و ساختمان، از علوم اداری، روان شناسی، جامعه شناسی و دانشهای مشابه نیز استفاده می شود كه هر یك به نحوی و اندازه ای در آن سهیم هستند. برای دستیابی به ایمنی از حریق از سه راه می توان اقدام كرد.

-         شناخت علل به وجود آمدن حریق و كوشش برای جلوگیری از بروز آن.

-   شناسایی دلایل رشد و گسترش حریق و كوشش برای مصون و محفوظ ماندن در مقابل آن.

-   یادگیری اداره كردن حریق و كوشش برای كنترل و خاموش نمودن آتش سوزی.

 در عمل، با علم و آگاهی به اینكه حریقها چگونه بروز می كنند، چطور گسترش می یابند و به چه نحو می توان آنها را كنترل و خاموش نمود. از طریق انجام برنامه هایی جداگانه برای فراهم نمودن ایمنی اقدام می شود.

الف) تدوین و اجرای استاندارد ها و آیین نامه های پیشگیری از بروز حریق این گروه برنامه ریزیها شامل تمام ملزومات و اقداماتی است كه به نحوی موجبات آتش سوزی و بروز حریق را از میان بردارند. فعالیتهایی مانند كوششهای تحقیقاتی و تعلیماتی پیرامون مسائل جگوناگون آتش گیری و آتش سوزی، تهیه و تنظیم و آموزش توصیه ها و پیشگیرها، توسعه روشهای اداری و خدمات اداری و خدمات ایمنی و به طور كلی تمام اقداماتی كه در مجموع به خاطر روبه رو نشدن با آتش سوزی به كار می روند، از این زمره اند. این گروه فعالیتها معمولاً در مراكزی مانند دانشگاهها آزمایشگاههای آتش و حریق شناسی، سازمانهای پژوهشهای علمی و صنعتی، موسسه های تحقیقاتی و تهیه استاندارد و گاهی شركتهای بیمه آتش سوزی انجام می گیرد. این اقدامات همگی زیز عنوان ممانعت از حریق نام برده می شوند.

ب) تدوین و اجرای استانداردها و آیین ناممه های ساختمانی محافظت در برابر حریق به طور كلی، این كوششها به منظور فراهم نمودن شرایطی از پیش بررسی، تدارك و طرح می شوند تا در صورت وقوع حریق، تلفات و زیانهای جانی و مالی ناشی از آتش سوزی به كمترین مقدار برسد. این طرز عمل كه در حقیقت نوعی مواجه شدن با حریق به شكل ساكن و غیر عامل است، در جهت محافظت مواجه شونده ها ( اعم از انسان، ساختمان و غیره) و همچنین كنترل و جلوگیری از رشد، گسترش و ادامه آتش سوزی به كار گرفته می شود. این دور اندیشیها در قلمرو و موضوع فعالیت موسسه های تحقیقاتی ممانعت از حریق نیست و بیشتر در حوزه فعالیت سازمانهایی است كه بر صنعت ساختمان و ساخت نظارت دارند. اصطلاح محافظت در برابر حریق[1] در اینجا مترادف با افزایش ایمنی، قابلیت، استعداد، تأثیر پذیری و مقدار مقاومت مواجه شونده در برابر آتش سوزی و گسترش حریق به كار می رود.

پ) ایجاد سازمانهای آتش نشانی و توسعه تدابیر و تعلیمات اطفای حریق، این گروه برنامه ها مواقعی به كار گرفته می شوند كه حریق وقوع یافته است و ناچار باید به طور فعال و عامل با آن مبارزه كرد. در واقع، آخرین تلاشهایی هستند كه به امید حفظ ایمنی می توان به آنها متوسل شد. هزینه به كارگیری این كوششها نسبتاً زیاد است اما در مواردی كه آگاهی دانش و فرهنگ ممانعت و محافظت برای دستیابی به ایمنی كفایت نمی كند ضمن از دست رفتن بخشی از ایمنی[2] الزماً باید در این مسیر گام برداشت. روشن است كه تنها با تشكیل گروههای آتش نشان و تدارك دستگاهها و وسایل مبارزه با حریق نمی توان به ایمنی مطلوب دست یافت و لزوماً باید در ایجاد و توسعه فنون مبارزه با حریق و تنظیم و تعلیم عملیات و تدابیر آتش نشانی نیز همت گماشت.

[1] - در این گزارش به این گروه از كوششها اصطلاحاً اقدامات حفاظت از حریق هم گفته شده است، واژه انگلیسی آن كه fire protection است، اغلب به معنی عام و به جای ایمنی از حریق safety from fire نیز به كار می رود.

[2] - در مورد ایمنی، نگاه كنید به فصل 9

....

5-2 محافظت تنوره های ساختمان

پلكانها، چاههای آسانسور، شقتها، بادكشها، نورگیرها و به طور كلی معابر عمودی حریق همواره از عوامل اصلی گسترش حریق به شمار می آیند. این گروه از فضاها، دودها و گازهای گرم حاصل از احتراق را از كانون حریق به طرف بالا كشیده و با رساندن هوای تازه و پر اكسیژن باعث شدت یافتن حریق می شوند. این مكش و انتقال حرارت و دود نه تنها موجب شدت گرفتن حریق می شود- به ویژه در ساختمانهای بلند كه تنوره ها دقیقاً مانند دودكش عمل می كنند- بلكه باعث پخش گازهای گرم، گسترش آتش به طبقات بالا و مسموم شدن افراد، اعم از ساكنان و مأموران آتش نشان نیز خواهد بود.

5-3 دیوارهای حریق

چنانچه بار حریق ناشی از نوع ساخت و مصرف در حدی معقول باشد و از حدود تعیین شده تجاوز نكند، معمولاً از لحاظ مساحت محدودیت خاصی برای ساختمان مقرر نمی شود. اما مواردی وجود دارد كه بسته به نوع تصرف و خطرات حریق باید محدودیتهایی برای مساحتها در نظر گرفت. در این صورت سطوح زیر بنا به كمك دیوارهای حریق،  از یكدیگر مجزا می شوند. مشخصات فنی دیوارهای حریق با توجه به نوع بنا و مقدار و خطرات آتش سوزی تا حدودی تفاوت دارد. اگر یك دیوار حریق، دو نوع تصرف بهره گیری مختلف را از هم جدا كند، مشخصات آن باید با توجه به تصرفی كه خطرات حریق در آن بیشتر است، تعیین گردد. صرف نظر از رعایت مشخصات فنی دیوار، برای كامل نمودن محافظت و جلوگیری از گسترش حریق باید ویژگیهای دیگری نیز در نظر گرفته شود. به طور مثال هنگامی كه سقفها از مقاومتی معادل دیوار برخوردار نیستند. دیوار حریق باید تا طبقاتی بالاتر تا رسیدن به یك سقف مقاوم ادامه یابد.

محل قرار گرفتن دیوار حریق نیز مانند مشخصات آن در ارتباط با مقدار خطرات ناشی از نوع تصرف و چگونگی بهره گیری از ساختمان تعیین می شود. به هر حال، یك دیوار حریق را نباید با دیوار مجزا كننده تصرف اشتباه كرد. دیوار مجزا كننده تصرف در بناهایی كشیده می شود كه از لحاظ مواد قابل احتراق و مقدار خطرات حریق دارای تصرفهایی چند گانه است در حالی كه دیوار حریق مخصوص مواردی است كه با توجه به خطرات حریق مربوط به نوع تصرف سطح زیر بنای ساختمان از حد مجاز تجاوز
می كند. البته دیوار حریق می تواند در عین حال مجزا كنده تصرف هم باشد. برای كامل كردن محافظت، همواره باید دیوار حریق را تا رسیدن به سقف و یا دیوار كاملاً مقاوم دیگری ادامه داد. اگر بام ساختمان قابل احتراق باشد، دیوار حریق باید تا ارتفاعی بالاتر و برابر دست اندازهای كناری بام ادامه یابد. معمولاً دیوارهای حریق با مصالحی از آجر، بتن مسلح، بلوك بتونی و اندودهایی از گچ و یا ماسه سیمان ساخته می شوند و باید ضمن جلوگیری از سرایت حریق، حایلهای خوبی نیز برای مأموران آتش نشان باشند. بر طبق ضوابط، این دیوارها باید خود ایستا بوده و تا آن حد استفامت داشته باشند كه حتی اگر ساختمان در دو طرف آنها فرو ریخت، صدمه ای بر آنها وارد نیاید.