مقاله رشوه و رشوه خواری (ارتشاء)

قسمتهایی از متن:

ارتشاء (رشوه)                     

  رشوه از مادۀ «رشو»، چیزی را گویند كه برای كارسازی ناحق به كسی بدهند و در اصطلاح، به مال یا وجهی گفته می‌شود كه از طرف كاركنان و مأمورین دولتی به سبب انجام وظیفه گرفته می‌شود. با توجه به معنای اصطلاحی رشوه، مفاهیم رشاء و ارتشاء به ترتیب عبارتند از: رشوه دادن و رشوه گرفتن.

  از نظر حقوقی، جرم ارتشاء از جرایم عمومی غیر قابل گذشت می‌باشد و البتّه گیرندۀ وجه یا مال باید با علم و اطلاع و سوء نیت اقدام به گرفتن وجه یا مال كند و به جرم بودن عمل خود آگاهی داشته باشد. هم‌چنین قبول رشوه باید برای انجام یا ترك فعل در خصوص كاری باشد كه مربوط به سازمان دولتی، قضائی و نهادها است. در صورتی كه اخد وجه یا مال یا سند وجه یا مال، به عنوان هبه یا قرض یا صلح باشد و بعداً مشخص شود كه مقصود دهندۀ مال، كسب امتیاز یا انجام عملی خاص از سوی گیرنده مال بوده است به لحاظ فقدان عنصر معنوی (سوء نیت و قصد)، جرم ارتشاء تحقق نمی‌یابد.

   نوع میزان مجازات ارتشاء

  انواع مجازات‌های تعیین شده برای جرم ارتشاء با توجه به مبلغ موضوع جرم، عبارتند از:

1- حبس از شش ماه تا 15 سال و در مواردی حبس ابد.

2- شلاق.

3- انفصال دائم از مشاغل دولتی.

4- ضبط مال موضوع ارتشاء، به نفع دولت به عنوان تعزیر یا مجازات.

  هم‌چنین در مواردی كه جرم مشمول مادۀ 4 قانون تشدید مجازات باشد یعنی با تشكیل یا رهبری شبكۀ چند نفری صورت بگیرد، در صورتی كه مصداق إفساد فی الارض باشد مجازات مرتكبین إفساد فی الارض اعمال می‌شود و الّا علاوه بر جزای نقدی و ضبط اموال كسب شده از طریق رشوه، حبس از 15 سال تا ابد خواهد بود و شدت مجازات در این موارد به خاطر این است كه ارتكاب جرم از طریق تشكیل یا رهبری شبكه چند نفری ممكن است باعث اخلال در نظم اقتصادی كشور شود. ...

...

توضیحی در مسئله رشاء و ارتشاء

از لحاظ اینكه رشاء و ارتشاء با یكدیگر ملازمه دارند یا نه دو نظریه ابزاز میگردد یكدسته آنها كه طرفدار ملازمه آندو جرم میباشند و اعتقاد دارند كه تا یكی واقع نشود دیگری تحقق نمییابد یا بعبارت دیگر باید هر دو محقق شود تا هم رشاء وجود داشته باشد و هم ارتشاء و در اثقات نظریه خود چنین استدلال میكنند،

راشی بهنگام دادن رشوه باید قصد داشته باشد یعنی در عمل جرم آمیز رشاء قصد مجرمانه وجود داشته شود تا بتوان گیرنده را نیز مرتشی و بالاخره مجرم دانست نتیجه آنكه اگر راشی قصد دادن رشوه نداشته باشد چون رشاء محقق نمیشود ارتشاء نیز معدوم است هرچند كه مرتشی در اخذ رشوه قاصد بوده باشد. چه وقتی راشی یعنی دهنده رشوه وجود خارجی ندارد چگونه میتوان قبول كرد مرتشی یا گیرنده به تنهائی وجود داشته باشد. و اگر بخواهیم در بیان فارسی تری خلاصه كنیم باید بگوئیم كه چون دهندهای نیست گیرنده ای هم نمیتواند باشد.

طرفداران این نظریه بعنوان احتجاج آرائی را شاهد مثال میآورند كه شاید خصوص مورد موجب صدور آنها شده است. ....

...