دسته : -پژوهش
فرمت فایل : word
حجم فایل : 15 KB
تعداد صفحات : 21
بازدیدها : 442
برچسبها : دانلود مقاله
مبلغ : 4000 تومان
خرید این فایلبخشهایی از متن:
افعال ناقصه و چگونگی عمل به آنها
واژه «اصبح» كه از افعال ناقصه به شمار میرود، با مشتقات آن، در موارد متعددی از قرآن كریم به كار رفته است و مترجمان و مفسران آن را به گونههای مختلف ترجمه و تفسیر كردهاند. این اختلاف نظر سبب شده است كه چهره مسئله تا حدودی ناشناخته بماند و برخی مترجمان در ترجمه این واژه دچار تحیّر شوند و گاه معنای خاصی را برای آن در نظر بگیرند و جز آن را رمی به خطا كنند. برای روشن شدن این مسئله، نگارنده بر آن است كه درباره این واژه بررسی كوتاهی انجام دهد، و با استناد به كتب لغت، نحو، اعراب و تفسیر، حقیقت را تا آن جا كه در فرصت مقاله میگنجد روشن سازد.
در این جا، نخست باید افعال ناقصه و چگونگی عمل آنها را یادآور شویم، آن گاه موارد كاربرد «اصبح» و مشتقات آن در قرآن را پیگیری كنیم، سپس معنای این واژه را از دیدگاه لغتشناسان و ادیبان بررسی نماییم و در پایان، نظری نیز بر تفاسیر بیفكنیم و ببینیم مفسران این واژه را چگونه تفسیر كردهاند. اینك به ترتیب، به توضیح مباحث فوق میپردازیم.
در كتب نحوی، افعال ناقصه بر دو بخش تقسیم شدهاند:
1. كان و اخوات آن. این مجموعه عبارتند از: كان، أمسی، أصبح، أضحی، ظلّ، بات، صار، لیس، مازال، ما انفكّ، ما فتی، ما برح و مادام.
2. كاد و اخوات آن. این مجموعه نیز عبارتند از: كاد، أوشك، كرب، عسی، حری، اخلولق، أنشأ، علق، صفق، أخذ، هبّ، بدأ، ابتدأ، جعل، قام و انبری. همچنین نحویان از میان افعال بخش دوم، سه فعل اول (كاد، أوشك و كرب) را افعال مقاربه، و سه فعل بعد (عسی، حری و اخلولق) را افعال رجاء، و بقیه را افعال شروع نامیدهاند، كه در مجموع به همه این افعال، از باب تغلیب، افعال مقاربه میگویند.
این دو دسته از افعال ناقصه در عمل یكسانند؛ یعنی بر سر مبتدا و خبر درمیآیند و مبتدا را به عنوان اسم خود مرفوع، و خبر را به عنوان خبر خود منصوب میكنند.1
آنچه در این جا مورد بحث قرار میگیرد، بخش اول از افعال ناقصه است، و محور بحث را نیز افعالی چون «اصبح» و «امسی» و مشتقات آنها تشكیل میدهند. بدیهی است كه با روشن شدن مسئله در مورد این دو فعل، حكم بقیه افعال نیز روشن خواهد شد.
...
دیدگاه مفسران
پیش از ورود به بحث تفسیری و انعكاس دیدگاه مفسران، مناسب است به آنچه از مجموع ساختهای این فعل استفاده میشود مروری بكنیم، آن گاه برای نمونه به نقلِ گفته برخی از مفسران بپردازیم. از مجموع این ساختها كه در قرآن مجید به كار رفته و در آغاز مقاله به آنها اشاره شد، مواردی كه فعل در آنها به صورت تامّه به كار رفته طبعا بیانگر زمان است، مانند آیه 17 سوره روم:
فَسُبْحَانَ اللّهِ حِینَ تُمْسُونَ وَحِینَ تُصْبِحُونَ
كه این گونه ترجمه میشود:
خدا را آن گاه كه به شب درمیآیید و آن گاه كه وارد صبح میشوید تسبیح گویید.
هم چنین است آیاتی كه در آنها واژه «مُصْبِحِین» به كار رفته، كه چون همه به صورت تامّه به كار رفتهاند دلالت بر زمان خاص دارند. آیات آن را با ترجمه هر یك مرور میكنیم:
وَقَضَیْنَا إِلَیْهِ ذَلِكَ الاْءَمْرَ أَنَّ دَابِرَ هؤُلاءِ مَقْطُوعٌ مُصْبِحِینَ (حجر، 66)
و این امر را به او وحی كردیم كه دنباله آنان هنگامی كه به صبح درمیآیند بریده خواهد شد.
فَأَخَذَتْهُمُ الصَّیْحَةُ مُصْبِحِینَ (حجر، 83)
پس هنگامی كه به صبح درآمدند، صیحه آنان را فرا گرفت.
وَإِنَّكُمْ لَتَمُرُّونَ عَلَیْهِمْ مُصْبِحِینَ (صافات، 137)
و شما آن گاه كه به صبح درمیآیید، قطعا بر [آثار] آنان میگذرید.
إِنَّا بَلَوْنَاهُمْ كَمَا بَلَوْنَا أَصْحابَ الْجَنَّةِ إِذْ أَقْسَمُوا لَیَصْرِمُنَّهَا مُصْبِحِینَ (قلم، 17)
ما آنان را آزمودیم، چنان كه صاحبانِ آن باغ را آزمودیم، آن گاه كه سوگند یاد كردند كه هنگام ورودشان به صبح میوه آن [باغ] را خواهند چید.
منبع دارد.
خرید و دانلود آنی فایل