پروژه شیوه های مختلف مقاوم سازی سازه های با مصالح بنایی

مقدمه

از آنجا که کشور ایران به عنوان یکی از منطقه های زلزله خیز جهان در مسیر کمربند زلزله آلپ هیمالیا قرار دارد و وجود گسل های فراوان و رخداد زلزله های شدید گذشته های دور و دهه های اخیر در راستای گسل های شناخته شده و همچنین نقشه پهنه بندی موجود خطر زلزله نشانگر این واقعیت است که اکثر مناطق کشور در معرض وقوع زلزله های شدید یا نسبتا شدید قرار دارند، از طرفی با توجه به وضعیت آسیب پذیری بسیار نگران کننده شهرها و روستاهای کشور که حاصل قرن ها غفلت در تاریخ ایران بوده است، تا قبل از زلزله منجیل- رودبار (در سال 1369) اقدامات و فعالیت های مؤثر علمی فنی در زمینه کاهش خطرات ناشی از زلزله بسیار اندک بوده و آن هم به صورت پراکنده انجام پذیرفته است. پس از این زلزله و بدنبال انجام کارهای گوناگون در زمینه مهندسی زلزله موقعیت کشور از این نظر بهبود یافت به طوری که تهیه و تدوین مقررات، بازبینی آئین نامه های زلزله، تهیه و تدوین دستورالعمل های ایمن سازی و بهسازی لرزه ای ساختمان ها بخشی ازدست آوردهای حاصل از خود آگاهی جامعه فنی و مدیران کشور پس از زلزله مهم سال 1369 در رودبار و منجیل می باشد.

در کنار این پیشرفت ها، کمبودهای شدید و نگران کننده ای وجود دارد که حاصل ساختار سازهای غیرفنی و ناامن بوده، به طوری که شهرها و روستاهای کشور با ساختمان های نا مقاوم در برابر زلزله، پرهزینه، کم دوام، پرهزینه از نظر انرژی و گران قیمت از نظر نگهداری شکل گرفته است.

در حال حاضر ساختمان های ساخته شده با مصالح بنایی بخصوص ساختمان های آجری، درصد بالایی از ساختمان های موجود یا در حال احداث در کشور ما را تشکیل می دهند مهمترین عامل مقبولیت ساختمان های بنایی در ایران، بویژه در شهرستان ها در دسترس بودن مصالح، ساده بودن تکنولوژی تولید آجر و بلوک های بنایی، آشنایی سازندگان با نحوه ساخت و ساز با مصالح بنایی و سرانجام ارزان تر بودن قیمت تمام شده این قبیل ساختمان ها نسبت به ساختمان ها با اسکلت فولادی و بتن مسلح می باشد

دسته بندی ساختمان های آجری

ساختمان های آجری به بناهای گفته می شود که با مصالح فشاری، مثل آجر، بلوک بتنی، سنگ و خشت و ملات بنا شده اند. این ساختمان ها را می توان به چهار گروه غیرمسلح، نیم مسلح، مسلح و مرکب تقسیم کرد

ساختمان های آجری غیرمسلح

ساختمان آجری غیر مسلح متداول ترین و قدیمی ترین نوع ساختمان را در کشورمان را تشکیل می دهد و به دو گروه عمده شهری و روستایی قابل تفکیک است در ساختمان های روستایی دیوارها معمولا از خشت خام یا سنگ های رودخانه ای با ملات گل ساخته شده، سقف ها بصورت گنبدی از خشت خام، در نواحی جنوب خراسان، و یا تیرهای چوبی با پوشش گل، در نواحی شمال کشور، بنا می شوند. گاهی برای استحکام بیشتر از شمع های چوبی استفاده می شود که بطور افقی در دیوارها قرار می گیرند. در ساختمان های شهری دیوارها از آجر فشاری با ملات ماسه سیمان بنا می شوند و سقف های تیرآهن یا تیرچه بلوک و گاهی نیز چوبی است.

ساختمان های آجری نیمه مسلح

تفاوت ساختمان های نیمه مسلح با نوع قبلی در آن است که برای بهبود رفتار آنها در مقابل زلزله از عناصری استفاده می شود که سبب افزایش نسبی مقاومت و یا نرمی می شوند همچون کلاف فوقانی و تحتانی در دیوارهای آجری و یا استفاده از قید پنجه.